Home »

ĐI TÌM MỘT BÓNG TRE TRƯA - Tản văn Nguyễn Thành Giang

Chủ Nhật, 17 tháng 5, 2015
     

   Rất nhiều lần rong ruổi trên những nẻo đường trưa phố thị, hay những vùng quê vừa khoác lên mình tấm áo sang trọng, tôi bâng khuâng muốn tìm một bóng mát giản dị, gần gũi của tre, của hàng rào xưa. Nhưng, một bóng tre quê giữa trưa trời đổ nắng giờ quá hiếm ở nơi tôi sống và cả nhiều vùng khác nữa. Quán cà phê, nhà nghỉ, quán nhậu nườm nượp mọc lên. Họ có những mái che, máy quạt và cả máy điều hòa. Nhưng ngồi nơi ấy, lòng tôi vẫn thấy có gì đó thiếu vắng, không bình yên.
   Làng tôi hòa vào lòng phố chưa được bao lâu, nhưng cuộc sống con người, những nếp quê giờ cũng chẳng còn bao nhiêu để mà thương, mà quý. Đành rằng thay đổi đi lên là một quá trình tất yếu của sự chuyển biến hiện đại. Nhưng đôi khi, nghĩ về bếp lửa đun củi, nghĩ về cây rơm trước sân hay những bụi tre rậm rạp in bóng trưa hè, lòng tôi lại miên man đi tìm một thời gắn với tuổi thơ của mình. Bởi với tôi, đó là nguồn cội, là hồn cốt của mảnh đất này, từ bao đời cha ông tôi lập làng lập xóm.
  Thương nhất với tôi mỗi buổi trưa nắng là bóng tre quê nhà. Ngày xưa tre rậm lắm, những tầng lũy đang vào nhau, bọc thành một hàng rào quanh những ngôi nhà tranh hay nhà cấp bốn tạm bợ trong làng. Đa phần trong làng mọi người làm ruộng, dù ít hay nhiều, nên tre có vai trò không thể thiếu trong đời sống hằng ngày. Từ những cái lạt bó lúa, đòn xóc gánh lúa, cho đến lạt tre để đan các đồ dùng hằng ngày như nong, nia, giần, sàn, rổ, gióng...v...v... Tre đi vào đời sống, sinh hoạt sản xuất của người dân quê tôi như một phần tất yếu.
   Có lẽ ngay cả trong giấc mơ tôi bây giờ lâu lâu vẫn hiện về những buổi trưa cùng bạn bè trong xóm chơi đùa dưới bóng tre quê, trốn tìm sau những bụi tre rậm rạp. Ba tôi thì thường bắt võng dưới bóng tre mà ngả lưng, sau một buổi làm việc vất vả trên đồng, dưới ruộng. Bình nhiên như thế, cuộc sống cứ trôi đi khi bóng tre đã hòa vào bóng người cùng những vui buồn, đói no chộn rộn. Những mùa gặt, những mùa gieo sạ cứ nối đuôi nhau về, dưới những bóng tre. Tôi lớn lên, từ thằng chăn trâu cắt cỏ, từ những trưa bẫy chim bắt cút dưới những bờ rào tre. Những ngày tảo tần của ba mẹ tôi cũng trôi đi, để rồi, một trưa nào đó, khi nhìn ba nằm ngủ dưới bóng tre mà mái đầu đã nhuộm trắng, lòng tôi lại rưng rưng.
   Giờ, làng dù vẫn chưa lai tạp tất cả tiếng vọng phố phường, nhưng tre cứ dần mất đi. Nhà không làm ruộng nữa, những đồ dùng bằng tre trong gia đình cũng dần dần ít đi. Không biết tự bao giờ, những bụi tre trong làng cứ dần thưa đi, cùng với những hàng rào gạch, dây thép gai mọc lên. Đời sống con người vẫn chưa thể giàu lên nơi này, nhưng họ đã chọn cách xóa bỏ đi những hàng rào tre bao bọc lấy nhà mình. Cùng với những sự đổi thay khác ở văn hóa làng, tre dần dần mất đi vai trò chủ đạo của mình.
   Nhà tôi vẫn còn mấy bụi tre trong vườn, nhưng thưa thớt chứ không như hồi xưa nữa. Trong những đợt cắm trại hay dịp lễ hội, người dưới phố lên hỏi mua tre số lượng lớn để làm, nhưng ba tôi không bán. Ba bảo dù còn mấy cây nhưng nó vẫn là hồn cốt của hương quê này. Đa số những nhà trong xóm tôi đều bán một cách triệt để, đào cả gốc lên để thay vào đó những đoạn tường rào mới quét vôi sáng choang. Những mùa măng tre về, ba tôi chăm chút và chờ cho những cây tre lên theo ngày tháng. Nhưng có lẽ vì tre già còn quá ít, lại thưa, nên măng cũng lên theo rất là thưa thớt. Rồi khi gió bão về, những cây măng vừa nhô cao, thậm chí những cây tre già ít ỏi ấy cũng không trụ được với sức gió, gãy dần. Thành ra, không bán, không phá, nhưng tre trong vườn nhà tôi cũng dần dần ít đi.
   Mỗi trưa nào đó, tình cờ lang bạt đến một vùng quê xa xôi, có bóng lũy tre nghiêng mình che một phần đường làng ngõ xóm, tôi dừng lại khá lâu, để lắng lòng, để tìm về lại với chính mình. Giá có một cánh võng buộc sẵn vào dưới bụi tre ấy, tôi sẵn sàng đánh một giấc để thả mình vào những cơn mơ êm đềm gió mát và tiếng chim. Những ngọn tre rung rinh trên cao và bóng tre cũng rung rinh dưới đất làm cho hồn người xao động theo. Tôi thấy thèm lắm những buổi chơi trò trẻ con ngày xưa dưới bóng tre làng mình, hay những lần ba cho nằm trên bụng ở chiếc võng dưới bóng tre nhà miên man giấc trưa. Ký ức dội về rất nhanh và dài.
    Đành rằng mọi sự đều phải nhường cho những điều mới hơn đang về, nhưng lòng tôi vẫn rưng rưng tiếc những bóng tre quê. Sự mất đi ấy không chỉ ở quê tôi mà có lẽ ở rất nhiều vùng quê khác. Người vô tâm tặc lưỡi bảo rằng âu đó là cái bình thường và bảo tôi là suy nghĩ lung tung. Nhưng, mấy ai biết rằng khi bóng tre quê ở mỗi xóm làng mất đi, kéo theo đó là bao nét văn hóa, bao cách ứng xử trọng nghĩa nhân trọng ân tình của người quê kiểng cũng dần mai một. Đó mới là điều đáng lo và đáng sợ...

N.T.G (Quảng Nam)
Tags: , ,

Comments[ 0 ]


Đăng nhận xét